Hà Trần: Hành Trình Sống và Mơ Giữa Thiên Hà Tinh Khôi

Hà Trần, một cái tên đã trở thành biểu tượng của sự tinh tế và sâu sắc trong làng nhạc Việt, đã trải qua một hành trình sống đầy màu sắc và đa dạng. Mỗi giai điệu, mỗi lời ca của cô đều chứa đựng những câu chuyện về cuộc đời, về những giấc mơ bay bổng giữa thiên hà tinh khôi. Hà Trần không chỉ là một ca sĩ tài năng, mà còn là một nghệ sĩ thực sự, người có thể chạm đến trái tim người nghe bằng những tình cảm chân thành và sâu lắng. Cô đã chứng minh rằng, âm nhạc không chỉ là một thứ giải trí, mà còn là một ngôn ngữ tâm hồn, có thể kết nối con người với nhau qua những ranh giới vô hình.

Trong sự nghiệp âm nhạc của mình, Hà Trần đã không ngừng tìm tòi và sáng tạo, luôn giữ cho mình một phong cách độc đáo và riêng biệt. Cô đã hợp tác với nhiều nhạc sĩ và nghệ sĩ nổi tiếng, tạo ra những tác phẩm âm nhạc để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả. Mỗi album, mỗi buổi biểu diễn của Hà Trần đều là một hành trình khám phá những cung bậc cảm xúc khác nhau, từ niềm vui đến nỗi buồn, từ hy vọng đến sự hoài niệm. Chính sự đa dạng và phong phú trong âm nhạc của cô đã giúp khán giả cảm nhận được sự tinh tế và sâu sắc của cuộc sống, như những vì sao lấp lánh trên bầu trời đêm, luôn tỏa sáng và dẫn lối.

Những Hành Trình Của Một Diva Nhạc Việt: Trần Thu Hà

Nhiều năm qua, tôi đã có nhiều cuộc phỏng vấn với Hà Trần, nên khi nhận nhiệm vụ viết về cô nhân dịp liveshow kỷ niệm 30 năm ca hát, tôi nghĩ rằng công việc sẽ dễ dàng như ăn kẹo. Tuy nhiên, mọi thứ không hề đơn giản như tôi tưởng. Suốt mấy chục năm qua, mọi người, trong đó có tôi, đã viết và nói rất nhiều về Hà. Tôi đã hỏi một số nghệ sĩ thân quen với Hà để họ chia sẻ thêm, nhưng họ cũng không biết phải nói gì mới. Cuối cùng, sau nhiều nỗ lực, tôi đã hoàn thành gần xong bài báo. Nhưng một câu nói của Hà Trần khi chúng tôi chat với nhau đã khiến tôi phải viết lại từ đầu, vì những lời có cánh trước đó đã không còn phù hợp nữa.


Hà Trần đã chia sẻ với tôi rằng khi nhìn lại những mục tiêu cô đề ra cho mình hơn 30 năm trước, cô thấy mình đã đạt được và bỏ qua những gì. Thay vì liệt kê, Hà chỉ nói ngắn gọn quan điểm về những giấc mơ của một nghệ sĩ tự do và sự cân bằng với việc tự sinh tồn: “Nỗ lực cân bằng giữa những giấc mơ bay bổng của một nghệ sĩ tự do và một cá nhân tự sinh tồn để tiếp tục sống, mơ và thực hiện giấc mơ”.

Câu nói này của Hà khiến tôi nhớ lại 32 năm trước, khi Trần Thu Hà xuất hiện trong chương trình “Những bông hoa nhỏ” trên Đài truyền hình, hát chừng 4-5 bài cho tuổi mới lớn, cùng với vài đoạn phỏng vấn nói về ước mơ ca hát, và sự có mặt của bố – NSND Trần Hiếu. Hồi đó, tôi cảm thấy cô bé này có thể được ưu tiên lên chương trình riêng trên TV chỉ vì là con của nghệ sĩ Trần Hiếu. Sau này, khi đã làm báo và gặp gỡ Hà nhiều lần, tôi mới biết rằng không chỉ tôi mà nhiều người khác cũng có suy nghĩ tương tự. Hà đã phải chịu những lời bình luận và nghi ngờ về khả năng tiến xa trên con đường ca hát từ rất sớm.

Ngay cả những người trong gia đình cũng không hy vọng nhiều vào cô. Hơn 20 năm trước, Hà từng chia sẻ rằng trong mắt chú Trần Tiến, cô luôn chỉ là một đứa con nít vắt mũi chưa sạch, và chú cũng không kỳ vọng nhiều về khả năng ca hát của cô. Nhạc sĩ Trần Tiến trong một tâm sự về người anh Trần Hiếu, đã “đá” đứa cháu: “Công trường, nông trường, chiến trường, biên giới, hải đảo, sân khấu hợp tác xã, sân khấu trường đại học, sân khấu khắp ngũ châu lục địa đều có mặt Trần Hiếu. Chắc lúc đó anh đã quên cô con gái Trần Thu Hà bé bỏng, giọng như mèo kêu ở nhà, mẹ mất sớm không ai dạy dỗ chăm sóc…”.

Hà ý thức về xuất thân của mình như sau: “Hà sinh trưởng trong một gia đình nghệ sĩ tự do tư tưởng, tài sản lớn nhất đời mình là ước mơ. Có cái viển vông, có cái thiết thực, và vì là con nhà nghệ sĩ (đời cũ) nên chẳng bao giờ có tiền và chẳng bao giờ hiểu được giá trị hay sự trả giá để có kinh tế vững vàng”. Những câu chuyện này giờ đã xa, cô bé giọng như mèo kêu ngày nào đã có một hành trình ngoạn mục, trở thành một trong những diva nhạc Việt không ai có thể nghi ngờ về tài năng.

Nhưng câu nói “một cá nhân tự sinh tồn để tiếp tục sống, mơ và thực hiện giấc mơ” cho tôi thấy Hà Trần hiện tại không còn là một diva mạnh mẽ, nói câu nào cũng mang tính lập ngôn. Hà trở nên “đời” hơn, dễ xúc động hơn. Cô nói mình nén quá lâu nên giờ cái gì cũng dễ động lòng, nghe bầu sô rủ làm liveshow 30 năm cũng động lòng muốn khóc, nghe nhắc lại những ước mơ một thời cũng rưng rưng, lên TV kể lại kỷ niệm đi hát thuở mới vào nghề cũng ngân ngấn nước mắt.

Chứng kiến một Hà Trần như thế, tôi nhớ lại quãng thời gian sôi nổi nhiều năm trước, khi Hà mới lấy chồng, qua Mỹ sống, dần trở thành một “ca sĩ hải ngoại”. Mỗi lần Hà về nước, chúng tôi thường có những cuộc nói chuyện kéo dài miên man, đôi khi ở những quán cóc vỉa hè, thâu đêm. Hà nói về việc hát bằng tiếng Anh, về mong muốn và cách thức đi vào thị trường âm nhạc quốc tế. Nhiều người thấy tố chất quốc tế trong âm nhạc của Hà, nhưng cũng có những đĩa nhạc không phù hợp với thị trường Việt Nam, ví dụ như album “Nhật thực”.

Hà tỉnh táo để biết nên tìm sân chơi mới ở đâu, học từ kinh nghiệm của những nghệ sĩ gốc Việt đã từng ký hợp đồng với hãng đĩa Mỹ nhưng vẫn phải quay về cộng đồng người Việt. Khi ở gần cơ hội nhất, Hà biết cách dè sẻn tài sản lớn nhất của mình, là ước mơ. Thay vì lao vào cuộc đua, Hà bình tĩnh quay trở lại với những gì phù hợp nhất, với khán giả đông đảo nơi quê nhà. Những bài hát kinh điển được Hà thể hiện trên sân khấu hải ngoại khiến cô có được lượng khán giả hùng hậu, yêu sự đẹp đẽ, ngọt ngào của nhạc Việt.

Hà tiếp tục con đường tiên phong với những đĩa nhạc như “Đối thoại 06”, “Trần Tiến”, “Vi sinh”, “Mầm hạt”…, thậm chí xuất bản cả tập thơ “Thập kỷ yêu”, cho thấy tâm hồn phong phú, nghệ thuật ngôn từ độc đáo và những ý tưởng táo bạo. Chứng kiến sự nghiệp của Hà, tôi chỉ thấy hơi tiếc là cô chưa phát triển khả năng sáng tác mạnh hơn. Tôi đã khuyên Hà nên tập sáng tác, nhưng cô vẫn phải duy trì sự nghiệp ca nhạc để lo phần kinh tế, đôi khi vẫn phải tham gia gameshow, cover các bài hit nhạc trẻ hoặc hát lại nhạc xưa, đồng thời vẫn theo đuổi những ước mơ riêng, ngày càng chắt lọc hơn.

Hà nói: “Những gì đạt được xin dành để mọi người nhìn nhận. Những gì bỏ qua hoặc không thấy phù hợp thì tôi dễ trả lời hơn. Chắc chắn là những nghi lễ rườm rà, sự màu mè hình thức của ý thức ‘xây dựng đền đài’, thổi phồng cái tôi lớn hơn bản thể. Mọi người coi tôi là diva hay có lúc gọi tôi là tượng đài âm nhạc, sự tôn vinh đó là niềm vinh hạnh lớn. Còn trong mắt chính tôi, thì Hà Trần suốt 30 năm qua vẫn là người lữ hành lang thang học từ trường lớp đến đời sống, những bài học cuộc đời cho đi, nhận lại”.

Thời gian qua, tôi tìm lại được những tư liệu hiếm hoi về tiếng hát Trần Thu Hà ở giai đoạn “tiền tinh khôi”, tức là những bài hát ở giai đoạn Hà còn trẻ, chưa được biết tới nhiều. Những bài hát này khi được chia sẻ trên mạng xã hội, không chỉ khiến nhiều fan bất ngờ, mà còn gợi lại ký ức nơi những người bạn đã chứng kiến Hà từ những ngày đầu đi hát đầy gian khó. Chỉ trong 2-3 năm, từ lúc là cô bé hát trong chương trình “Những bông hoa nhỏ” bị chê không hay, Hà đã đi một quãng đường dài với nỗ lực phi thường, đến tuổi 17-18, cô đã có thể hát những bài hát kinh điển của nhạc Việt từ thời tiền chiến, kháng chiến lẫn những bài hát rất khó của các nhạc sĩ dự giải thưởng âm nhạc.

Khi tôi hỏi điều tinh khôi nhất Hà còn giữ lại cho mình là gì, sau một hành trình âm nhạc nhiều sắc màu và xê dịch, câu trả lời của cô khiến tôi ngạc nhiên. Tôi đã nghĩ nó sẽ bay bổng và nhiều mỹ từ hơn, nhưng nó khá thật, hơi gai góc: “Cái tâm là kim chỉ nam của tôi. Đôi khi như canh bạc được ăn cả ngã về không, đánh cược với những giá trị, những con người mình tin tưởng và với cả bản thân mình mà không để được gì. Tâm đối đãi với bạn bè, đồng nghiệp, đàn em là cái tâm thương cảm, thấu hiểu khi mình từng đi qua những chặng đường khó và chịu khó đó. Cái tâm cũng luôn ứng xử kiểu ‘thần trừng’ trước những điều sai quấy. Tôi chấp nhận hết được mất, tai tiếng để hành xử cá nhân theo chữ tâm, và nó không phải lúc nào cũng được nhìn đúng. Nhưng tôi không bao giờ hổ thẹn với lòng”.